Biểu tình lan rộng

Các cuộc biểu tình lan rộng diễn ra tại thủ đô Lima và nhiều thành phố khác của Peru như Andahuaylas, Cajamarca, Arequipa, Huancayo, Cusco và Puno. Đám đông biểu tình hôm 11-12 đụng độ với cảnh sát ở thành phố Andahuaylas, quê hương của bà Boluart. Những người biểu tình quá khích bắn đạn cao su và ném gạch đá về phía cảnh sát, khiến lực lượng này đáp trả bằng hơi cay. Đụng độ khiến 2 người chết và ít nhất 5 người bị thương, trong đó có một sĩ quan cảnh sát, khi những người biểu tình cố xông vào sân bay thành phố. Một ngày trước đó, đụng độ cũng khiến 16 người dân và 4 sĩ quan cảnh sát đã bị thương. "Chúng tôi rất tiếc về cái chết của người dân và gửi lời chia buồn tới tang quyến. Cảnh sát kêu gọi người dân bình tĩnh và duy trì trật tự cũng như mời họ nêu ra các yêu cầu một cách hòa bình", tờ La República dẫn tuyên bố cơ quan Cảnh sát Quốc gia Peru hôm 11-12.

Tại thủ đô Lima, đảng cánh tả Free Peru cũng tổ chức tuần hành chiều 11-12 tại quảng trường San Martin, tâm điểm diễn ra các cuộc biểu tình chính trị của đất nước.

Quốc hội Peru đã triệu tập phiên họp khẩn cấp vào chiều 11-12 để thảo luận về cuộc khủng hoảng nhưng đã phải tạm dừng sau khi các cuộc xung đột nổ ra. Trong khi đó, các hiệp hội nông dân và các tổ chức đại diện cho người dân kêu gọi "đình công vô thời hạn" bắt đầu từ ngày 13-12 để ủng hộ ông Castillo, người sinh ra trong một gia đình nông dân. Họ yêu cầu đình chỉ Quốc hội, bầu cử sớm và ban hành hiến pháp mới cũng như trả tự do ngay lập tức cho ông Castillo.

Khủng hoảng chính trị

Nguyên nhân dẫn đến các cuộc biểu tình bắt đầu vào ngày 7-12 khi Quốc hội Peru thông qua quyết định phế truất cựu tổng thống Pedro Castillo với 101 phiếu thuận, 6 phiếu chống và 10 phiếu trắng. Động thái được tiến hành vài giờ sau khi ông Castillo phát biểu trên truyền hình, tuyên bố giải tán quốc hội để ngăn bị luận tội vì cáo buộc tham nhũng. Ông Castillo bị bắt trên đường tới Đại sứ quán Mexico, nơi ông xin tị nạn.

Bà Boluarte, từng làm Phó Tổng thống dưới thời ông Castillo, nhanh chóng tuyên thệ nhậm chức thay thế vị trí của ông. Ngày 10-12, bà Boluarte công bố nội các mới gồm nhiều nhà kỹ trị, trong đó có 8 phụ nữ. Bà Boluarte bổ nhiệm cựu công tố viên Pedro Angulo.

Những diễn biến chính trị mới nhất này xảy ra trong bối cảnh Peru đang trải qua một cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất suốt hơn 2 thập kỷ qua. Quốc gia Nam Mỹ này từ lâu có xu hướng dễ biến động chính trị. Kể từ năm 2016 đến trước ngày 7-12-2022, Peru đã trải qua 5 đời tổng thống. Nếu tính cả tân Tổng thống Dina Boluarte vừa tuyên thệ nhậm chức, thì Peru có tới 6 tổng thống chỉ trong vòng 7 năm. Trong 1 năm rưỡi nắm quyền, ông Castillo đã phải thay đổi và bổ nhiệm tới 5 Thủ tướng, hầu hết có nhiệm kỳ kéo dài chỉ vài tháng, thậm chí chỉ 8 ngày. Đây là lần thứ hai trong vòng 3 năm, một tổng thống Peru tuyên bố giải tán Quốc hội. Bản thân ông Castillo liên tục vướng phải những cuộc xung đột với cơ quan lập pháp. Hiện ông đang bị cơ quan công tố điều tra sơ bộ trong 6 vụ việc liên quan tới cáo buộc tham nhũng.

AN BÌNH